Izložba Nacionalnog filmskog saveza Kanade
Organizatori: Muzej grada Zagreba, Kulturno-informativni centar, Zagreb i Veleposlanstvo Kanade
Oblikovanje plakata: Neville Smith
Osamnaest kanadskih fotografa izložilo je 39 fotografija na temu drveća. Izložba nedvojbeno upozorava na drvo, kao živo, čovjeku blisko stvorenje. Drvo je prikazano u svojoj prirodnoj ljepoti, ali i kroz njegovo urbano obilježje. U kontekstu prostorne i biološke međuovisnosti čovjeka i drveta, ova tema i način na koji je obrađena afirmira ideju uravnoteženja prirodnih i ljudskih potreba. Stabla snimljena u raznim dijelovima Kanade postaju istodobno i simbolični nosioci rodoljublja. A svako istinsko i plemenito rodoljublje, koje počinje kao zavičajno, temelj je za osjećanja kozmopolita.
Snimajući nacionalni park Gros Morne John Foster je u jednom kadru uspio sažeti dinamiku rasta kroz osobiti splet grana i dramatiku plodnosti i neplodnosti, živog i mrtvog, ogoljelog i zelenog krajolika. Jednu drugu vrstu napetosti stvorio je na svojoj fotografiji West-End Vancouver Douglas Cowell. U sjeni velikog nebodera stoji ostatak male i romantične kuće, u mnoštvu dominirajućeg betona i stakla, stoji minijaturno, ali uvijek drago zelenilo ispred malog kućerka. Artificijelno je suprotstavljeno prirodnom, dva načina (još uvijek mogućeg stanovanja) stoje jedan nasuprot drugom u neravnopravnom položaju. Sličnu, no manje direktnu vrstu angažiranosti za očuvanje prirode i prirodnog, pokazuje svojom fotografijom (fotomontažom) Sylvia Lisitza (Pence, Saskatchewan).
Sječa stabala u nacionalnom parku Pacific Rim, koju je snimio Peter Varley, izaziva svakako određene emocije. Duga, debela smećkasta trupla »umrlog« drveća lijep su i veličanstven prizor na fotografiji. Peter Varley, kao i Freeman Petterson, koji je snimio sličan prizor odvoza debelog trupla (Manitoba), postavlja se prema snimljenoj zbilji kompromisno. Ljepota, koju su tražili u prizoru porušenih stabala, govori o odnosu prema drvetu, prema šumi: on traži razumnost i ravnotežu.
Intimnu vezu između drveta i čovjeka prikazuju svojim fotografijama John de Visser, Sam Tata, Janine Carreau. Sjena drveta na plotu, na fotografiji Johna de Vissera, pod nazivom Toronto, Ontario, vrlo jednostavnim i skladnim fotografskim kadrom, iskazuje čitav niz mogućih priča o vezi čovjeka i drveta, naoko nevažnoj, čak nezamjetnoj, sve do onog trenutka dok na plotu ne nestane sjene, dok se poznati »drug«, koji prolazniku markira put, usmjerava ga, hladi i »zabavlja« svojom sjenom, ne ukloni. Čitavi sklopovi grada identificiraju se kroz svoje drveće (grmlje i cvijeće), iako toga (nažalost, prečesto) kod nas nismo svjesni. O gubitku identiteta, nasuprot skladnom spoju između drveća i kuća, naselja i njegove komunikacije s okolinom, kroz zelenilo u naselju, »govore« i fotografije Michaela Schreiera.
Michael Schreier ne snima fotografiju punog kolorita. Prenesene u jedan drukčiji tonalitet ove fotografije prikazuju »borbu zelenila za opstanak u zbijenim naseljima predgrađa«, kako stoji u predgovoru izložbe. Schreier ne snima reprezentativne parkove ili drvo u njegovom prirodnom prostoru. Njega zanima zelenilo ispred privatnih kuća, zelenilo između gusto naseljenih zgrada, koje je sitno, neugledno, »izgubljeno« i stiješnjeno. Koristeći efektnu tehniku ovaj autor postiže maksimalni efekt kod gledatelja za ljubav prema zelenilu. Grad i naselje bez svog zelenog »partnera« otuđeno su mjesto življenja.
Za razliku od ostalih autora ove izložbe, Dan Milek u svojim fotografijama koristi drvo kao motiv za traženje određenih likovnih efekata. Bilo da oštrinom ili kadrom ističe ugođaje, ili ih sam fotografskom tehnikom stvara, ovaj autor drvo prvenstveno koristi kao inspiraciju za stvaranje novih ljepota.
Iako su izložene fotografije malog formata, izložba je višestruko kvalitetna i inspirativna.
Branka Hlevnjak
